Uroczystość Bożego Ciała w Witkowicach

“Moi drodzy, serdecznie Was witam na tej szczególnej Mszy Świętej, w czasie której Chrystus wychodzi z nami na ulice naszych miast, naszych wiosek. (…) I choć to mały rejon, to jednak jest to symbol całej naszej parafii, całej naszej miejscowości. Tym symbolem są dzwony, które wzywają nas w szczególny sposób do zatrzymania się i do zwrócenia uwagi na to co najcenniejsze w naszym życiu, o czym na co dzień nie zawsze pamiętamy.” Tymi słowami powitał parafian proboszcz parafii św. Michała Archanioła w Witkowicach ks. Adam Wyporek. Po mszy św. wierni przeszli w uroczystej procesji ulicami Witkowic kolejno do czterech ołtarzy, przy których czytane były fragmenty Ewangelii związane z Eucharystią.

Boże Ciało to uroczystość liturgiczna ku czci Najświętszego Sakramentu. Po liturgii eucharystii następuje procesja do czterech ołtarzy. Przy każdym z nich odmawia się modlitwy i czyta Ewangelię. Na zakończenie procesji kapłan udziela wiernym błogosławieństwa. Uczestnictwo w procesji – to publiczna manifestacja wiary. Jest to jedno z głównych i najbardziej uroczystych świąt obchodzonych przez Kościół Katolicki. Historia uroczystości Bożego Ciała sięga średniowiecza.

    Bezpośrednią przyczyną ustanowienia święta Bożego Ciała były objawienia Julianny Cornillon z Francji, która w 1209 r. miała widzenia jasnej tarczy księżyca z zarysowaną ciemną plamą. Widzenia te zostały zinterpretowane jako skutek braku wśród świąt kościelnych dnia poświęconego Najświętszemu Sakramentowi. Pod wpływem tych widzeń biskup Robert w 1246 r. ustanowił takie święto dla diecezji Liege. W 1252 r. zostało ono rozszerzone na Germanię. W 1264 r. papież Urban IV bullą “Transiturus” ustanowił święto Bożego Ciała dla całego Kościoła. Na termin obchodów Bożego Ciała wyznaczono czwartek w oktawie Trójcy Przenajświętszej, jako upamiętnienie przeistoczenia chleba i wina w ciało i krew Jezusa podczas Ostatniej Wieczerzy, jednak z powodu śmierci papieża Urbana IV jego bulla w tej sprawie nie została ogłoszona. Uczynił to dopiero papież Jan XXII w 1317 r.

Pierwsze procesje w uroczystość Bożego Ciała odbyły się w latach 1265-75 w Kolonii, w Niemczech. Niesiono podczas nich krzyż z Najświętszym Sakramentem. Pod koniec XV w. procesje były już powszechne w Niemczech, Anglii, Francji, w północnych Włoszech i Polsce. Budowano cztery ołtarze jako stacje procesyjne. W uroczystym pochodzie ze śpiewem uczestniczyło duchowieństwo, cechy rzemieślnicze, bractwa kościelne, szkoły i rzesze wiernych. Od dawna znany jest również zwyczaj, że do kościoła na czas Oktawy Bożego Ciała przynoszono wianki z ziół i ziemię z pól. Po zakończonej oktawie brano ziemię i kładziono na polach prosząc Boga o dobre plony, wianki natomiast wieszano na ścianach domostw. Wianki te miały ciekawe zastosowanie. Otóż, gdy zmarł jakiś domownik, kładziono mu je pod głowę, natomiast zmielone zioła z tychże wianków podawano z wodą chorym zwierzętom aby przywrócić je do zdrowia.

Głównym celem obchodów Bożego Ciała jest publiczne wyznanie wiary w obecność Jezusa Chrystusa w Najświętszym Sakramencie, oddanie mu czci i podziękowanie za łaski płynące przez ten sakrament, a także przebłaganie go za zniewagi wyrządzone przez ludzką słabość. Od czasów reformacji, która zakwestionowała obecność Chrystusa pod postacią chleba i wina, procesje Bożego Ciała stały się manifestacją wiary.     W Polsce święto to obchodzi się w czwartek po uroczystości Trójcy Świętej, a więc jest to święto ruchome, wypadające zawsze 60 dni po Wielkanocy. W niektórych krajach przenoszone jest na kolejną niedzielę.

Jako pierwszy obchody święta Bożego Ciała w Polsce wprowadził w diecezji krakowskiej w 1320 r. bp Nanker. Już w XIV w. procesje odbywały się w Płocku. W późnym średniowieczu i renesansie największym sanktuarium kultu Bożego Ciała w Polsce był poznański kościół Bożego Ciała.

Boże Ciało w Polsce jest dniem wolnym od pracy. We Włoszech np. jest zwykłym dniem pracy. Kiedy w 1870 r. przestało istnieć Państwo Papieskie, zrezygnowano wówczas z organizowania procesji w Wiecznym Mieście. Zwyczaj ten przywrócił dopiero Jan Paweł II w pierwszym roku swego pontyfikatu. Jego następcy tradycję tę podtrzymali.

Autor: Kamilla Frysztacka

Opublikowano 19 czerwca 2014